Các phương tiện gây nổ và tác dụng của nó

Trong lịch sử kỹ thuật quân sự và công nghiệp ứng dụng các thuốc nổ bằng thuật ngữ “các phương tiện gây nổ” là các thiết bị và dụng cụ để gây ra phân hủy nổ của thuốc phóng và thuốc nổ. Các phương tiện gây nổ là phần không thể tách rời của mỗi loại đạn dược.

Để phát hỏa thuốc phóng hoặc gây nổ thuốc nổ, cần phải truyền cho chúng một lượng năng lượng. Lượng năng lượng này gọi là xung ban đầu.

Để kích nổ có thể sử dụng các dạng năng lượng khác nhau: cơ năng (va đập, ma sát), nhiệt năng (tia lửa, nung nóng bằng vật được tôi và điện năng,...), hóa năng (tác động của axit sunfuric lên hỗn hợp Kali clorat và đường) và năng lượng nổ từ chất nổ khác. Trên thực tế lựa chọn xung ban đầu dựa vào độ nhạy của thuốc nổ đối với các dạng năng lượng khác nhau, vào cả tác dụng và điều kiện sử dụng loại đạn đã có.

Để phát hỏa liều phóng cần tác dụng lên nó tia lửa có độ lớn đạt yêu cầu (xung nhiệt). Các loại thuốc nổ phá (TNT, tetryl,...) được nạp vào trong các loại đạn có độ nhạy khá kém với xung nhiệt, vì thế để kích nổ chúng cần dùng năng lượng nổ từ thuốc nổ khác (xung nổ).

Tác dụng của các phương tiện gây nổ là tạo ra và truyền cho liều phóng và thuốc nổ xung nhiệt hoặc xung nổ.

Các phương tiện gây nổ trong kỹ thuật hiện đại được sử dụng trong các vỏ bằng kim loại (thỉnh thoảng có thể bằng giấy).

Liều gây nổ trong các thiết bị gây nổ thường sử dụng các loại thuốc gợi nổ dưới dạng tinh khiết hoặc hỗn hợp với các loại chất khác, thường không phải là thuốc nổ nhưng là chất cháy hoặc có thể tạo ra nhiều oxy. Trong một số trường hợp liều hoặc hỗn hợp thuốc gợi nổ được bổ sung thêm liều thuốc nổ phá hoặc thuốc nổ đen. Trong các trường hợp riêng, liều nổ có thể được cấu tạo từ một loại thuốc nổ phá hoặc thậm chí từ một thành phần thuốc phóng.

Các phương tiện gây nổ là một phần của đạn và tạo nên các chi tiết chính của các ống nổ và kíp nổ. Các liều nổ của các phương tiện gây nổ của ống nổ hoặc kíp nổ tác dụng từ sự va đập của búa đập hoặc sự đâm chọc bằng kim hỏa, và còn từ tia lửa hoặc sự nung nóng bằng tia lửa.

Các chi tiết, đồ gá phục vụ cho việc truyền xung ban đầu tới liều nổ của các phương tiện gây nổ đôi khi nằm trực tiếp trong thiết bị của liều nổ.

Các dạng riêng của phương tiện gây nổ cũng có chứa một số chi tiết bổ sung, ví dụ như đồ gá dùng để cách ly khí thuốc phóng.